उरुळी कांचन येथे ग्रामीण समुदायाच्या सक्षमीकरणासाठी बायफ ग्रामीण नवोन्मेष केंद्र, केंद्रीय वस्त्रोद्योग मंत्री गिरीराज सिंह यांच्या हस्ते उद्घाटन
पुणे : येथील उरुळीकांचन येथे बायफ ग्रामीण नवोन्मेष केंद्र (BRIC), चे उद्घाटन २७ एप्रिल २०२५ रोजी केंद्रीय वस्त्रोद्योग मंत्री गिरीराज सिंह यांच्या हस्ते झाले. ग्रामीण भागात अशा प्रकारचे हे पहिलेच केंद्र आहे. या प्रसंगी बायफचे अध्यक्ष डॉ. भरत काकडे, बिहारचे आमदार सर्वेश्वर प्रसाद सिंह, रवी मदान व संजय अग्रवाल, संचालक, फाइव्हएफ अॅग्रोइकोलॉजी एलएलपी तसेच वस्त्रोद्योग मंत्रालय आणि बायफ चे वरिष्ठ अधिकारी उपस्थित होते.
मंत्र्यांनी पंतप्रधानांच्या आत्मनिर्भर भारत या मोहिमेत स्वावलंबी ग्रामीण अर्थव्यवस्था कशी महत्त्वपूर्ण योगदान देऊ शकते यावर प्रकाश टाकला. त्यांनी बायफच्या चालू क्षेत्रीय कार्यक्रमांद्वारे आणि इनोव्हेशन सेंटरमध्ये प्रदर्शित होणाऱ्या कॅक्टस व्हॅल्यू चेन, वनस्पती प्रसार तंत्रे, कृषी विज्ञान, ऊर्जा पर्याय, माती समृद्धीकरण, पशु पोषण, पशु अनुवंशशास्त्र आणि जमिनीचा रास कमी करणे यासारख्या पथदर्शी मॉडेल्सचे महत्त्व अधोरेखित केले.
ग्रामीण भागात रोजगार निर्मिती, हवामान बदल कमी करण्यासाठी आणि अनुकूलन मार्गाना चालना देण्यासाठी बायफला उच्च क्षमता असलेल्या इनोव्हेशन सेंटरमधील प्रात्यक्षिके देशाच्या विविध भागांमध्ये उपजीविका विस्तारित करण्यास प्रोत्साहित करेल. डॉ. काकडे यांनी आपल्या भाषणात सांगितले की हे इनोव्हेशन सेंटर ग्रामीण समुदायांच्या कल्याण आणि सक्षमीकरणाला प्रतिसाद देण्याच्या गरजेतून विकसित झाले आहे. त्यांनी पुढे सांगितले की हे अद्वितीय केंद्र अक्षय आणि अपारंपारिक ऊर्जा तंत्रज्ञान, पशुधन आणि दुग्ध व्यवस्थापन प्रात्यक्षिकांवर माहिती, संसाधने आणि प्रशिक्षण प्रदान करून ज्ञान केंद्र म्हणून काम करेल.
हे केंद्र सामाजिक उपक्रम आणि कौशल्य विकासाद्वारे ग्रामीण तरुणांसाठी रोजगाराच्या संधी निर्माण करण्यास मदत करेल, अत्याधुनिक तंत्रज्ञान आणि नवकल्पनांमुळे नवीन प्रकल्प तयार होऊन ‘सहयोगी संशोधनासाठी वाव सुनिश्चित करेल. २४ हेक्टरवर पसरलेले हे नवोन्मेष केंद्र ग्रामीण समुदायांमध्ये शाश्वत हवामान स्मार्ट कृषी पद्धतींना प्रोत्साहन देण्यासाठी कृत्रिम बुद्धिमत्तेवर आधारित तंत्रज्ञानासह नैसर्गिक आणि सेंद्रिय शेती पद्धतींवर देखील लक्ष केंद्रित करेल.
शेततळ्यांवर तरंगणारे सौर पॅनेल, पॉलीहाऊसवर फ्लेक्सी सौर पॅनेल, सौर ऊर्जा निर्मिती आणि पीक उत्पादन एकत्रित घेण्यासाठी रैंक्यूब मॉडेलचा प्रचार, जमिनीवर बसवलेले उभ्या सौर पॅनेल, बायो-सीएनजी युनिट, उच्च उत्पन्न देणाऱ्या हायब्रिड नेपियर गवताची लागवड, स्पाइनलेस कॅक्टस आर्बोरेटम आणि कॅक्टसपासून चारा, अन्न, इंधन, फॅशन आणि सेंद्रिय खत निर्मिती तसेच व्हेगन लेदर युनिट हे काही प्रस्तावित तंत्रज्ञान आहेत.
पवन ऊर्जा आणि हरित हायड्रोजन, भाज्या सुकविण्यासाठी स्मार्ट उष्णता व्यवस्थापन, धान्य आणि इतर उत्पादनांची साठवणूक आणि देशी गायींचे आधुनिक पद्धतीने संगोपन व त्यावर आधारित उपक्रमाचे देखील नियोजन आहे. यावेळी अनिल कुमार, आयआरएस, संचालक, वस्त्रोद्योग मंत्रालय, कार्तिक धांडा, सचिव, वस्त्रोद्योग समिती भारत सरकार, चंद्रशेखर सिंह वरिष्ठ सहाय्यक संचालक, डीसी हस्तकला, हनुमंतराव गायकवाड अध्यक्ष व व्यवस्थापकीय संचालक, बीव्हीजी इंडिया आणि सतीश कुमार सिंग संचालक वस्त्रोद्योग आयुक्त कार्यालय हे उपस्थित होते.
तसेच टिळेकरवाडी ग्रामपंचायतीचे सरपंच, सदस्य व विविध पदाधिकारी यावेळी उपस्थित होते. यावेळी बायफची वरिष्ठ टीम डॉ. जयंत खडसे, राकेश वॉरियर, प्रमोदकुमार ताकवले, डॉ. विठ्ठल कौठाळे, डॉ. सचिन जोशी, डॉ. शिवाजी सोनटक्के, डॉ. राहुल बहुलीकर आणि सदाशिव निंबाळकर उपस्थित होते.
