चंद्राजवळ पोहोचूनही ‘चांद्रयान 3’ला ‘या’ तारखेपूर्वी लँडिंग शक्य नाही, नेमकं काय घडलं, जाणून घ्या…

नवी दिल्ली : भारताचे ‘चांद्रयान-3’ आणि रशियाचं ‘लूना २५’ हे दोन्ही सध्या चंद्राच्या कक्षेत पोहोचले आहेत. रशियाचं लूना हे एका शक्तिशाली रॉकेटच्या मदतीने प्रक्षेपित करण्यात आलं होतं. त्यामुळे उशीरा प्रक्षेपित होऊनही, अगदी कमी वेळेत ते चंद्रापर्यंत पोहोचलं आहे.
इस्रोने आपल्या महत्त्वाकांक्षी चंद्रयान मोहिमेअंतर्गत १४ जुलैला चंद्रयान-३ चं यशस्वी प्रक्षेपण केलेले आहे. चांद्रयान-३ आता चंद्राच्या जवळ पोहोचले आहे. ‘चंद्रयान-२’ पाठवण्यासाठी एलव्हीएम-३ लाँचरचा वापर केला असून जर लँडर सॉफ्ट दक्षिण ध्रुवावर गेला तर भारत हा दक्षिण ध्रुवावर पोहोचणारा जगातील पहिला देश बनू शकतो.
मात्र, आता हा विक्रम रशियाच्या नावावर होण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. कारण रशियाचं ‘लूना २५’ हे शक्तिशाली रॉकेट अल्पावधीत चंद्रापर्यंत पोहोचलं आहे. हे रॉकेट वर्षभर चंद्रावर असणार आहे.
चंद्रावरील पाण्याचे अस्तित्व तपासण्यासाठी लूना चंद्राच्या पृष्ठभागाचे ६ इंच खोलपर्यंत नमूने जमा करेल. दरम्यान, चांद्रयान ३ हे रशियाच्या अगोदर चंद्राजवळ पोहोचले असले तरी त्याचे २३ तारखेपूर्वी लँडिंग शक्य नाही.
कारण चंद्रावर रात्री वातावरण खूप थंड असते. त्यामुळे या तापमानात कोणत्याही प्रकारची इलेक्ट्रिक उपकरणे काम करत नाहीत. त्यामुळे २३ तारखेला चंद्रावर दिवस उजाडण्यापूर्वी लँड करणे चांद्रयानाला शक्य होणार नाही. समजा हे लँडिंग शक्य झाले नाही, तर २४ ऑगस्टला पुन्हा प्रयत्न केला जाणार आहे. जर पुन्हा हा प्रयत्न अयशस्वी झाला तर पुन्हा प्रयत्न केला जाईल.
इस्रोची काय योजना?
‘चांद्रयान ३चं लँडिंग २३ ऑगस्ट रोजी करण्याचा इस्रोचा मानस आहे. याला कारण म्हणजे याच दिवशी चंद्रावर दिवस सुरू होणार आहे. चंद्रावरती एक दिवस हा पृथ्वीच्या १४ दिवसांएवढा असतो. म्हणजेच, २३ ऑगस्टपासून पुढील १४ दिवस चंद्रावर सातत्याने सूर्यप्रकाश राहील.